Hiện nay, xu hướng tận dụng khoảng sân vườn sau nhà hay ban công tầng thượng để trồng rau quả, hoa màu đang trở thành một nét đẹp trong nếp sống của các gia đình hiện đại. Trồng dưa leo (hay còn gọi là dưa chuột) là một trong những hoạt động làm vườn thú vị và dễ thành công nhất.
Dù bạn có sân vườn rộng hay chỉ một ban công nhỏ, dưa leo vẫn có thể phát triển tốt nếu được chăm sóc đúng cách. Để trồng dưa leo đạt năng suất cao, người trồng cần nắm vững kỹ thuật trồng đúng chuẩn, từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, đến việc kết hợp sử dụng các loại phân bón hữu cơ như phân trùn quế, phân ủ vi sinh… sao cho phù hợp nhất với từng giai đoạn phát triển của cây.
Trước hết, hãy cùng Chanhleo tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm sinh học của cây dưa leo, điều kiện sinh trưởng lý tưởng, cũng như thời điểm gieo trồng thích hợp nhất để cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Tổng Quan Về Cây Dưa Leo
Đặc điểm của dưa leo
Dưa leo thuộc họ Bầu Bí (Cucurbitaceae), là loại cây dây leo cho quả hình trụ dài, vỏ xanh và ruột giòn, mọng nước. Cây có thân bò hoặc leo giàn, phát triển nhanh, thích hợp với khí hậu ấm áp. Dưa leo cũng thuộc Top các cây trồng ngắn ngày dễ trồng và chăm sóc.
Giá trị dinh dưỡng của dưa leo
Dưa leo là một trong những thực phẩm lành tính, thanh mát và dễ ăn. Dưa leo cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe:
- Glucid, amino acid và khoáng chất có trong dưa leo giúp giữ ẩm da
- Cysteine và methionine cung cấp độ đàn hồi cho da
- Kali và mangan trong vỏ dưa leo giúp kiểm soát huyết áp, hệ tuần hoàn, cân bằng các chất dinh dưỡng trong cơ thể, tăng cường hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp
- Vitamin B, Vitamin C hỗ trợ tăng đề kháng cho cơ thể
- Dưa leo chứa nhiều phốt pho, giúp xương và răng chắc khỏe
- Chất xơ có trong dưa leo giúp kiểm soát lượng cholesterol và hỗ trợ hệ bài tiết
Điều kiện sống của dưa leo
Dưa leo ưa khí hậu nóng ẩm và nhiều nắng. Nhiệt độ lý tưởng từ 25–30°C và cần ít nhất 6–8 giờ ánh sáng mỗi ngày. Để trồng lưa leo đạt năng suất, bạn cần trồng trên đất tơi xốp, u chất hữu cơ, độ pH từ 6,0 – 7.0 và đất có khả năng thoát nước tốt để tránh bị úng cây.
Thời vụ tốt nhất để trồng dưa leo
Thời gian gieo trồng dưa leo sẽ khác nhau tùy vào vùng khí hậu, vì thế bạn nên lựa chọn thời điểm gieo trồng cây tương thích với khí hậu vùng miền đang sinh sống, để cây phát triển tốt nhất và cho thu hoạch đạt năng suất cao.
- Miền Bắc: Trồng vào tháng 2–4 hoặc tháng 8–9.
- Miền Trung: Trồng vào tháng 1–3 hoặc tháng 7–9.
- Miền Nam: Có thể trồng quanh năm, tốt nhất vào mùa khô.
Chuẩn Bị Các Bước Trước Khi Trồng Dưa Leo
Chọn giống dưa leo phù hợp
Việc chọn giống dưa leo có ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng quả. Một số giống dưa leo phổ biến hiện nay có thể kể đến như:
- Dưa leo Nhật: Quả dài, vỏ mỏng, vị ngọt nhẹ.
- Dưa leo mini: Phù hợp trồng chậu hoặc ban công.
- Dưa leo Thái Lan: Quả ngắn, dày thịt, thích hợp làm dưa chua.
Bạn có thể lựa chọn giống dưa leo tùy thuộc và sở thích, nhu cầu thị trường, hoặc chọn giống dưa leo tương thích với khí hậu địa phương để cây phát triển khỏe mạnh, ít sâu bệnh và cho nhiều trái.
Chuẩn bị đất trồng
Để trồng dưa leo đúng kỹ thuật, khâu xử lý đất trồng là khâu rất quan trọng. Bạn cần làm cho đất tơi xốp, chuẩn bị cọc luống cao khoảng 20–30 cm để cây thoát nước. Cần trộn thêm phân hữu cơ, vôi bột trộn lẫn vào đất trước khi trồng để tăng dinh dưỡng cho đất. Lưu ý phải phơi ải đất trước khi trồng để diệt mầm bệnh và đảm bảo đất sạch, như vậy khi trồng cây sẽ giúp cây tránh bị sâu bệnh.
Chuẩn bị thùng, chậu trồng cây và giàn leo cho cây
Nếu bạn muốn trồng lưa leo tại nhà, hãy chọn chậu hoặc thùng xốp sâu ít nhất 40 cm và đặt ở nơi có ánh nắng đầy đủ. Trước khi trồng câu, nên chuẩn bị sẵn giàn leo bằng tre, lưới hoặc dây thép để khi cây phát triển sẽ bám leo theo chiều dọc, tiết kiệm diện tích.
Mật độ và khoảng cách trồng dưa
Khi trồng dưa leo, mật độ khoảng cách rất quan trọng trong việc phát triển của cây. Khoảng cách hợp lý giúp cây phát triển tốt và ít sâu bệnh là mỗi cây cách nhau 50–60 cm. Mỗi hàng cách nhau 80–100 cm.
Dụng cụ cần thiết
Bạn cần chuẩn bị các dụng cụ sau đây để trồng dưa leo đúng kỹ thuật:
- Găng tay làm vườn
- Bình tưới hoặc vòi nước
- Xẻng nhỏ
- Phân bón hữu cơ
- Cọc tre hoặc dây giàn leo
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ các bước trên, chúng ta cùng đến với quy trình trồng dưa leo đúng kỹ thuật, để giúp cây nảy mầm khỏe mạnh, phát triển tốt và cho quả đạt năng suất cao.
Tìm Hiểu 2 Cách Trồng Dưa Leo Từ Hạt Và Cây Con
Có 2 cách đơn giản để bạn có thể trồng dưa leo tại nhà. Bạn có thể ươm hạt giống và đợi hạt nảy mầm, hoặc có thể mua cây con về và bắt đầu trồng cây con vào chậu, thùng xốp tại nhà.
Cách trồng dưa leo từ hạt
Khi chọn cách trồng dưa leo từ hạt, bạn cần chọn cơ sở bán hạt giống uy tín, lựa chọn hạt giống chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.
| Lazada | 12.500₫ |  |
| Shopee | 12.800₫ | |
Bước 1: Xử lý hạt giống
Ngâm hạt trong nước ấm (khoảng 50°C) trong 4–5 giờ, sau đó ủ trong khăn ẩm khoảng 1 ngày cho nứt nanh trước khi gieo.
Bước 2: Cách gieo hạt giống
Gieo hạt sâu 1,5–2 cm, phủ đất mỏng và tưới ẩm nhẹ. Sau 4–7 ngày, hạt sẽ nảy mầm. Khi cây con có 3–4 lá thật, bạn có thể tỉa bớt hoặc chuyển sang chậu lớn.
Cách trồng dưa leo bằng cây con
Khi trồng dưa leo bằng cây con, bạn cần lựa chọn những cây con khỏe mạnh, ko bị biến dạng thân lá, không có dấu hiệu sâu bệnh. Nếu bạn chọn mua cây con để trồng, cần mua tại cửa hàng uy tín, chọn giống cây con có nguồn gốc rõ ràng.
Cách cấy cây con đúng kỹ thuật
Để cấy câu vào chậu, cần chọn cây con đã phát triển đến độ cao khoảng 10–15 cm. Tốt nhất bạn nên chọn ngày râm mát để trồng. Sau đó chọn khu vực đất đã được làm tơi, đào một hố nhỏ, đặt bầu cây vào và lấp đất ngang gốc. Sau đó tưới nước ngay sau khi cấy, để cây nhanh bén rễ.
Cách chăm sóc sau khi trồng dưa leo
Sau khi trồng câu, bạn cần thường xuyên chăm sóc cây. Cần bón phân, tưới nước, cắt tỉa cành thường xuyên để cây phát triển khỏe mạnh, ít sâu bệnh và cho nhiều trái.
Tưới Nước cho cây
Dưa leo cần nhiều nước, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và kết trái. Tuy nhiên, tránh để đất ứ nước dễ gây thối rễ. Tưới gốc 1–2 lần/ngày tùy vào thời tiết.
Làm giàn leo
Dưa leo là loại cây thân bò, nên bạn cần làm giàn giúp cây leo thẳng, tránh nằm sát đất gây úng và sâu bệnh. Dùng tre, nứa, hoặc dây thép căng lưới để cây dễ leo.
Tỉa nhánh, cắt tỉa lá
Để cây có thể phát triển mạnh, bạn cần thường xuyên cắt bỏ lá vàng, lá già. Tỉa bớt nhánh phụ để tập trung dinh dưỡng cho quả. Khi cây leo tới đỉnh giàn, bấm ngọn để cây ra nhánh phụ.
Bón phân cho cây
Sau khi trồng 10–15 ngày, bạn cần bón phân hữu cơ hoặc NPK (10-10-10). Định kỳ cũng cần bón bổ sung cho cây 2–3 tuần/lần. Khi cây ra hoa, bạn nên chú ý tăng phân kali và lân để quả to, giòn, sai trái.
Phòng Trừ Sâu Bệnh
Khi trồng dưa leo, sẽ thường xuất hiện một số sâu bệnh hay gặp, bạn cần trường xuyên kiểm tra tình trạng của cây và xử lý ngay khi phát hiện các dấu hiệu bệnh dưới đây:
- Rệp, bọ trĩ: Bạn hãy dùng dung dịch tỏi, ớt hoặc dầu neem để phun xua đuổi.
- Bệnh phấn trắng: Bạn cần chú ý giảm độ ẩm và phun thuốc sinh học để diệt bệnh
- Sâu đục quả: Bạn cần thu gom quả sớm và loại bỏ các quả bị hư kịp thời, tránh để lây sang các quả khác.
Thu Hoạch Và Bảo Quản Dưa Leo
Khi nào nên thu hoạch?
Dưa leo thường cho thu hoạch sau 40–50 ngày trồng. Bạn nên chọn lúc quả xanh tươi, giòn, dài khoảng 15–20 cm để thu hoạch, quả lúc này sẽ có hương vị ngon nhất.
Hái dưa leo đúng cách
Để thu hoạch dưa leo đúng cách, bạn nên dùng kéo hoặc dao cắt nhẹ ở cuống, tránh giật mạnh làm gãy cành, ảnh hưởng đến lứa quả sau.
Cách bảo quản dưa leo sau khi thu hoạch
Sau khi thu hoạch, bạn cần biết bảo quản dưa leo đúng cách, để giữ được hương vị tươi mát, ngon ngọt của dưa leo. Cần bảo dưa leo trong tủ lạnh ở nhiệt độ 10–12°C. Bọc dưa leo trong khăn giấy hoặc túi giấy để hút ẩm, tránh bọc kín bằng túi nilon dễ gây mốc. Nếu muốn để lâu, bạn có thể muối dưa leo với giấm, đường và muối – vừa ngon lại bảo quản được hàng tháng.
Các Câu Hỏi Thường Gặp Khi Trồng Dưa Leo
- Nên Trồng Dưa Leo Bằng Hạt Hay Cây Con? -> Nếu mới bắt đầu, nên trồng bằng cây con để tỉ lệ sống cao hơn.
- Trồng Dưa Leo Bao Lâu Thì Ra Trái? -> Khoảng 35–45 ngày sau khi gieo là cây bắt đầu cho quả.
- Trồng Dưa Leo Trong Chậu Có Ra Trái Không? -> Có! Chỉ cần đủ ánh sáng, đất dinh dưỡng và giàn leo, cây vẫn ra quả tốt.
- Lá Dưa Leo Bị Vàng Phải Làm Sao? -> Có thể do tưới nhiều nước hoặc thiếu dinh dưỡng. Giảm tưới, bổ sung phân hữu cơ và kiểm tra sâu bệnh.
- Nên Dùng Loại Phân Gì Để Dưa Leo Ra Quả Nhiều? -> Dùng phân NPK 10-10-10, phân hữu cơ hoặc nước chuối ủ sẽ giúp cây ra hoa đậu quả tốt hơn.
- Cách Làm Giàn Dưa Leo Trên Ban Công? -> Dùng cọc tre hoặc khung sắt nhỏ tạo hình chữ A, hoặc căng lưới mắt cáo cố định vào tường để cây leo dễ dàng.
Kết Luận
Trồng dưa leo tại nhà không chỉ mang lại nguồn thực phẩm sạch mà còn giúp bạn thư giãn, gần gũi với thiên nhiên. Chỉ cần chăm sóc đúng cách và kiên nhẫn một chút, bạn sẽ sớm có được những quả dưa leo tươi giòn, an toàn cho sức khỏe và tràn đầy hương vị tươi ngon.